Mua bán nhà đất bằng giấy viết tay — Có cần công chứng không?
Giao dịch mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng là một trong những chủ đề có nhiều ý kiến khi nhiều người vẫn chọn ký tay thay vì thực hiện đầy đủ các bước pháp lý. Vậy trong bối cảnh pháp luật hiện nay, đặc biệt là sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, giấy viết tay có còn giá trị? Có bắt buộc phải công chứng không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể căn cứ pháp lý và hướng xử lý trong thực tế.
1. Căn cứ pháp lý liên quan đến việc công chứng mua bán nhà đất
1.1 Luật Đất đai 2024
Theo khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự.
Như vậy, Luật Đất đai 2024 không quy định riêng về việc công chứng hợp đồng mua bán nhà đất, nhưng giao dịch này vẫn phải tuân theo các quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng.
1.2 Bộ luật Dân sự 2015
Khoản 2 Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: giao dịch dân sự vi phạm quy định về hình thức sẽ bị vô hiệu nếu pháp luật yêu cầu phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
1.3 Luật Công chứng 2014
Điều 42 Luật Công chứng 2014 yêu cầu: việc công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng bất động sản phải được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng có trụ sở tại nơi có bất động sản.
2. Mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng: Phân biệt rõ ràng
2.1 Mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng khi giao dịch chỉ có giấy viết tay
Không có công chứng hoặc chứng thực.
Không được chấp nhận trong thủ tục sang tên sổ đỏ.
Khi xảy ra tranh chấp, khả năng bị tuyên vô hiệu là rất cao.
2.2 Mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng khi giao dịch có công chứng
Có giá trị pháp lý đầy đủ.
Được sử dụng làm căn cứ đăng ký sang tên tại văn phòng đăng ký đất đai.
>>> Xem thêm: Những điều không nên bỏ qua khi tìm kiếm văn phòng công chứng uy tín
3. Trường hợp ngoại lệ: Giao dịch giấy tay trước ngày 1/7/2014
Theo các quy định chuyển tiếp (như tại Khoản 2 Điều 82 Luật Đất đai 2024), trường hợp bên mua đã nhận chuyển nhượng bằng giấy viết tay trước ngày 1/7/2014, sử dụng ổn định, không tranh chấp và phù hợp quy hoạch thì vẫn có thể được xem xét cấp Giấy chứng nhận.
Tuy nhiên, đây chỉ là chính sách mang tính quá độ, không còn áp dụng với các giao dịch phát sinh từ ngày 1/7/2014 trở đi.
4. Ví dụ thực tế
4.1 Ví dụ mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng khiến mất trắng vì mua đất bằng giấy tay
Anh H. mua một lô đất ở quận ven TP.HCM bằng giấy tay, thanh toán xong nhưng không đi công chứng. Chủ đất sau đó bán lại cho người khác bằng hợp đồng công chứng và sang tên hợp pháp. Khi kiện ra tòa, anh H. bị bác yêu cầu vì không có giao dịch hợp pháp về mặt hình thức.
4.2 Ví dụ mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng khi được cấp sổ nhờ chính sách đặc thù
Gia đình ông T. mua đất từ năm 2012 bằng giấy viết tay, đã xây nhà, có hộ khẩu và sử dụng liên tục đến nay. Nhờ quy định tại Điều 82 Luật Đất đai 2024, ông được cơ quan có thẩm quyền xem xét cấp sổ đỏ dù trước đó không có công chứng.
Với các quy định hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai 2024, việc mua bán nhà đất giấy viết tay và công chứng cần được hiểu một cách rõ ràng. Ngoại trừ một số trường hợp chuyển tiếp trong quá khứ, mọi giao dịch nhà đất hiện nay đều phải được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý và đủ điều kiện sang tên. Người dân không nên giao dịch bằng giấy tay vì tiềm ẩn nhiều rủi ro tranh chấp và mất tài sản.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
