Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng tặng cho – Sau khi công chứng
Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ cần công chứng là hợp đồng tặng cho có hiệu lực ngay lập tức. Tuy nhiên, thực tế theo quy định pháp luật Việt Nam, hiệu lực hợp đồng tặng cho còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: thời điểm chuyển giao tài sản, nội dung hợp đồng và loại tài sản tặng cho. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể điều kiện để hợp đồng có hiệu lực, thời điểm phát sinh hiệu lực và những lưu ý quan trọng.
Hiệu lực của hợp đồng tặng cho là thời điểm phát sinh quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa các bên – tức là bên tặng cho buộc phải chuyển giao tài sản và bên nhận tặng cho có quyền sở hữu tài sản đó.
1.2 Căn cứ pháp lý về hiệu lực hợp đồng tặng cho
Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015: Hợp đồng tặng cho bất động sản phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015: Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ điều kiện: chủ thể có năng lực, đúng hình thức, không trái đạo đức, pháp luật.
Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015: Giao dịch có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp luật quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác.
2.Phụ thuộc vào loại tài sản
2.1 Tài sản là động sản trong hiệu lực hợp đồng tặng cho
Đối với động sản (xe, tiền, tài sản không đăng ký quyền sở hữu), hiệu lực hợp đồng tặng cho thường phát sinh ngay khi tài sản được chuyển giao thực tế. Nếu không có thỏa thuận khác, việc công chứng là không bắt buộc.
Ví dụ: Ông A lập giấy tặng cho xe máy cho con gái, ký kết và giao chìa khóa, giấy đăng ký. Hợp đồng có hiệu lực khi xe được giao, dù không công chứng.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu về các loại giấy tờ cần thiết cho công chứng Hợp đồng tặng cho nhà đất.
2.2 Tài sản là bất động sản (nhà đất)
Với bất động sản, hợp đồng chỉ có hiệu lực khi:
Lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực
Thực hiện đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền
Như vậy, hiệu lực hợp đồng tặng cho nhà đất phát sinh sau khi công chứng và hoàn tất thủ tục sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Căn cứ: khoản 3 Điều 188 Luật Đất đai 2013: “Việc chuyển quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính.”
3. Có cần chờ sang tên mới có hiệu lực?
3.1 Với bất động sản
Có. Công chứng hợp đồng tặng cho nhà đất chưa làm phát sinh hiệu lực chuyển quyền. Phải nộp hồ sơ sang tên tại cơ quan có thẩm quyền thì bên nhận tặng cho mới được pháp luật công nhận quyền sở hữu.
Ví dụ: Ông B tặng cho con trai căn nhà. Hai bên ký hợp đồng tại Văn phòng công chứng ngày 5/6/2025, nhưng con trai chỉ hoàn tất thủ tục sang tên vào ngày 20/6/2025. Hiệu lực hợp đồng đối với quyền sở hữu nhà chỉ được xác lập từ ngày 20/6.
3.2 Với động sản và tài sản không đăng ký
Nếu có thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng có thể phát sinh từ thời điểm ký kết hoặc thời điểm chuyển giao tài sản.
4.1 Phải đọc kỹ nội dung điều khoản về hiệu lực hợp đồng tặng cho
Nhiều mẫu hợp đồng có ghi rõ: “Hợp đồng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng”. Khi đó, công chứng là điều kiện phát sinh hiệu lực. Nhưng nếu có điều khoản khác, như: “Hợp đồng có hiệu lực sau khi sang tên tài sản” thì thời điểm đó mới là mốc hiệu lực.
Kể cả đã công chứng, hợp đồng tặng cho có thể bị tuyên vô hiệu nếu:
Một bên không có năng lực hành vi dân sự (người mất năng lực)
Có dấu hiệu lừa dối, cưỡng ép
Không rõ ràng về điều kiện tặng cho
Ví dụ: Bà C tặng cho cháu mảnh đất nhưng bị ép buộc ký hợp đồng công chứng. Dù hợp đồng có đầy đủ chữ ký, nhưng nếu có chứng cứ chứng minh bị ép buộc, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1: Hợp đồng có hiệu lực ngay sau công chứng
Hai vợ chồng ông D tặng cho con gái căn hộ chung cư. Hợp đồng ghi rõ: “Có hiệu lực từ ngày công chứng.” Sau khi công chứng, con gái lập tức nộp hồ sơ sang tên. Dù chưa hoàn tất thủ tục đăng bộ, hợp đồng vẫn có hiệu lực ràng buộc nghĩa vụ giao tài sản.
Trường hợp 2: Hiệu lực hợp đồng tặng cho bị hoãn do thiếu thủ tục sang tên
Ông E tặng cho cháu quyền sử dụng đất, công chứng xong nhưng cháu không nộp hồ sơ sang tên. Sau đó, ông E đổi ý và bán đất cho người khác. Do hợp đồng chưa có hiệu lực pháp lý (chưa sang tên), việc bán đất không bị pháp luật ngăn cản.
Hiệu lực hợp đồng tặng cho không đơn giản chỉ phụ thuộc vào việc công chứng. Với tài sản như nhà đất, hiệu lực chỉ được xác lập khi đã sang tên tại cơ quan nhà nước. Người dân cần hiểu rõ từng loại tài sản, nội dung hợp đồng và quy trình pháp lý để tránh rủi ro sau khi ký hợp đồng tặng cho. Khi cần thiết, nên nhờ công chứng viên hoặc luật sư tư vấn trước khi thực hiện.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
