Vay tiền không có hợp đồng – Cách nào để khởi kiện?
Trong đời sống thực tế, việc vay mượn tiền không có hợp đồng bằng văn bản diễn ra khá phổ biến, đặc biệt giữa người thân, bạn bè hoặc đối tác quen biết. Tuy nhiên, khi bên vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, bên cho vay thường lâm vào thế khó vì không có hợp đồng làm căn cứ khởi kiện.
Vậy nếu vay tiền không có hợp đồng, có thể khởi kiện được không? Làm thế nào để chứng minh và bảo vệ quyền lợi của mình trước pháp luật? Hãy cùng phân tích trong bài viết sau, với căn cứ pháp lý mới nhất và ví dụ minh họa cụ thể.
“Điều 385 và 463 Bộ luật Dân sự 2015”: Quy định về hợp đồng vay tài sản
“Điều 91 và Điều 93 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015”: Quy định về nghĩa vụ chứng minh và chứng cứ
“Điều 6 Luật Công chứng 2024”: Giá trị pháp lý của văn bản có công chứng
“Điều 688 Bộ luật Dân sự 2015”: Giao dịch dân sự không tuân thủ hình thức
Vay tiền không có hợp đồng có bị xem là giao dịch vô hiệu?
Theo “Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015”:
“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay và bên vay có nghĩa vụ hoàn trả.”
📌 Như vậy, hợp đồng vay không bắt buộc phải lập thành văn bản, nếu các bên có thỏa thuận miệng và giao nhận rõ ràng.
Tuy nhiên, trong trường hợp phát sinh tranh chấp, người cho vay phải có nghĩa vụ chứng minh khoản vay là có thật, bên vay đã nhận tiền và chưa hoàn trả.
Có thể khởi kiện không nếu không có hợp đồng?
✔ CÓ. Pháp luật cho phép khởi kiện cả khi không có hợp đồng bằng văn bản, nếu có các bằng chứng hợp lệ khác chứng minh giao dịch vay mượn.
Các bằng chứng thay thế hợp đồng
📌 Những tài liệu bạn có thể dùng để khởi kiện:
Tin nhắn, email có nội dung xác nhận vay tiền
Biên lai chuyển khoản, giấy nhận tiền
Lời khai của người làm chứng
Âm thanh, video có thể chứng minh việc vay mượn
Giấy tờ ghi nợ viết tay có chữ ký
📍 Ví dụ: Anh H. chuyển cho bạn mình 100 triệu qua ngân hàng, nội dung ghi rõ “cho vay đầu tư.” Sau 6 tháng không trả, anh H. khởi kiện và đính kèm sao kê + tin nhắn xác nhận vay tiền. Tòa án chấp nhận và ra quyết định buộc hoàn trả nợ.
“Theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015”: Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc có thẩm quyền giải quyết.
Những khó khăn thường gặp khi khởi kiện không có hợp đồng
Bị đơn phủ nhận khoản vay, không hợp tác
Chứng cứ không đủ sức thuyết phục
Tòa án yêu cầu bổ sung tài liệu chứng minh
Thời hiệu khởi kiện đã hết (“03 năm” kể từ ngày người cho vay biết quyền lợi của mình bị xâm phạm – theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015)
💡 Lưu ý: Nếu không có chứng cứ rõ ràng, bạn nên liên hệ với luật sư hoặc tổ chức hành nghề công chứng để được tư vấn lập biên bản ghi nhận khoản vay mới hoặc xác nhận nợ.
Cách hạn chế rủi ro khi cho vay không hợp đồng
Yêu cầu người vay ký giấy vay hoặc biên nhận có chữ ký
Giao nhận tiền qua chuyển khoản ngân hàng
Ghi âm/thỏa thuận bằng tin nhắn nếu không ký được giấy
Nên lập hợp đồng và công chứng tại Văn phòng công chứng để có giá trị chứng cứ vững chắc
Cho vay tiền không có hợp đồng vẫn có thể khởi kiện, nhưng người cho vay cần chủ động thu thập chứng cứ và nắm rõ quy trình tố tụng. Để tránh rủi ro pháp lý, tốt nhất hãy lập hợp đồng rõ ràng, thậm chí công chứng tại cơ quan chuyên nghiệp – điều này không chỉ bảo vệ bạn mà còn đảm bảo minh bạch cho cả hai bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
