Quyền nghĩa vụ công chứng chia tách là một nội dung quan trọng trong quá trình thực hiện giao dịch đất đai, đặc biệt là khi các bên thực hiện thủ tục chia tách thửa đất và ký kết hợp đồng liên quan. Việc công chứng giúp đảm bảo giá trị pháp lý, phòng tránh tranh chấp sau này, đồng thời làm rõ trách nhiệm và quyền lợi của các bên. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết quyền và nghĩa vụ của các bên khi công chứng hợp đồng chia tách đất theo quy định pháp luật Việt Nam.
>>> Xem thêm: Công chứng viên từ chối Công chứng tách thửa, người dân phải làm gì tiếp theo?
1. Khái niệm và ý nghĩa của việc công chứng hợp đồng chia tách đất
1.1. Hợp đồng chia tách đất là gì?
Hợp đồng chia tách đất là văn bản thỏa thuận giữa các đồng sở hữu hoặc những người có quyền sử dụng đất, nhằm phân chia quyền sử dụng đất đối với một thửa đất lớn thành nhiều phần nhỏ hơn. Việc chia tách này có thể vì mục đích tặng cho, thừa kế, chuyển nhượng hoặc phục vụ mục đích cá nhân.
1.2. Vai trò của công chứng trong hợp đồng chia tách
Theo khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, các giao dịch về quyền sử dụng đất (bao gồm chia tách) phải được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý, ngoại trừ trường hợp chuyển nhượng qua đấu giá hoặc theo bản án.
Công chứng hợp đồng chia tách đất:
-
Giúp đảm bảo tính pháp lý cho giao dịch
-
Là điều kiện bắt buộc để đăng ký biến động đất đai
-
Hạn chế rủi ro tranh chấp trong tương lai
>>> Xem thêm: Có nên chọn văn phòng công chứng tư thay vì công? Ưu – nhược điểm
2. Quyền nghĩa vụ công chứng chia tách của các bên liên quan
2.1. Quyền và nghĩa vụ của bên yêu cầu công chứng
>>> Xem thêm: Hợp đồng chia tách nhà đất: Làm gì khi có tranh chấp?
Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014, người yêu cầu công chứng (thường là chủ đất hoặc người đồng sở hữu) có các quyền và nghĩa vụ sau:
a) Quyền
-
Lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng
-
Yêu cầu công chứng viên giải thích quyền, nghĩa vụ, hệ quả pháp lý
-
Nhận lại bản chính và bản sao hợp đồng đã công chứng
-
Khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm nếu có
b) Nghĩa vụ
-
Cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin và giấy tờ liên quan
-
Chịu trách nhiệm về nội dung hợp đồng, thỏa thuận
-
Thanh toán phí công chứng, thù lao (nếu có)
-
Có mặt đầy đủ khi công chứng (trừ trường hợp ủy quyền hợp pháp)
2.2. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức công chứng/công chứng viên
Căn cứ Điều 17 và Điều 61 Luật Công chứng 2014, tổ chức hành nghề công chứng và công chứng viên có trách nhiệm:
a) Quyền
-
Yêu cầu người yêu cầu công chứng cung cấp đầy đủ hồ sơ, giấy tờ
-
Từ chối công chứng nếu hồ sơ không hợp lệ, vi phạm pháp luật
-
Thu phí, thù lao công chứng theo quy định
b) Nghĩa vụ
-
Giải thích quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của hợp đồng
-
Kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của giao dịch
-
Bảo mật thông tin, không tiết lộ nội dung hợp đồng (trừ khi pháp luật yêu cầu)
-
Chịu trách nhiệm về tính xác thực của việc công chứng
3. Các giấy tờ cần chuẩn bị khi công chứng hợp đồng chia tách đất
>>> Xem thêm: Những thay đổi mới nhất về thủ tục tách thửa đất theo Luật Đất đai 2024
Để bảo đảm quyền nghĩa vụ công chứng chia tách được thực hiện đúng và đầy đủ, các bên cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
-
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bản chính
-
Giấy tờ tùy thân: CCCD/hộ chiếu của các bên
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ (nếu chia cho người thân): sổ hộ khẩu, giấy khai sinh…
-
Dự thảo hợp đồng chia tách đất (nếu đã có)
-
Các giấy tờ khác theo yêu cầu cụ thể của văn phòng công chứng
4. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp thực tế: Ông A và bà B là vợ chồng, cùng đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng một mảnh đất rộng 600m². Năm 2024, hai người muốn chia đôi thửa đất để làm tài sản riêng cho con cái. Họ đến văn phòng công chứng để lập hợp đồng chia tách đất.
Tại đây, ông bà phải:
-
Xuất trình sổ đỏ, CCCD và giấy tờ chứng minh quan hệ
-
Thống nhất nội dung chia tách rõ ràng (vị trí, diện tích)
-
Được công chứng viên giải thích hậu quả pháp lý
-
Ký hợp đồng chia tách đất trước mặt công chứng viên
Sau khi công chứng xong, ông bà nộp hồ sơ lên Văn phòng Đăng ký đất đai để cấp lại sổ đỏ cho các phần đất đã chia tách.
5. Hệ quả pháp lý nếu không công chứng hợp đồng chia tách
>>> Xem thêm: Mẹo nhỏ giúp bạn dự đoán và kiểm soát Phí công chứng một cách hiệu quả.
Nếu các bên thực hiện chia tách đất mà không công chứng hợp đồng:
-
Hợp đồng không có giá trị pháp lý và không thể làm căn cứ để cấp sổ đỏ mới
-
Có thể bị xử phạt hành chính nếu sử dụng đất trái quy định
-
Nguy cơ xảy ra tranh chấp về ranh giới, quyền sở hữu là rất cao
Kết luận
Việc xác định quyền nghĩa vụ công chứng chia tách là điều kiện bắt buộc để đảm bảo hợp đồng chia tách đất có giá trị pháp lý, tránh tranh chấp và thực hiện được các thủ tục hành chính liên quan. Người dân nên chủ động tìm hiểu quy định pháp luật, chuẩn bị kỹ hồ sơ và lựa chọn tổ chức công chứng uy tín để được hỗ trợ nhanh chóng, chính xác.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com