Điều kiện pháp lý để di chúc viết tay về nhà đất có hiệu lực
Di chúc viết tay nhà đất là hình thức lập di chúc phổ biến, dễ thực hiện và không tốn chi phí công chứng. Tuy nhiên, để di chúc này có giá trị pháp lý, người lập phải đáp ứng đầy đủ điều kiện luật định. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các điều kiện pháp lý giúp di chúc viết tay nhà đất có hiệu lực, kèm theo căn cứ pháp lý và ví dụ thực tiễn.
>>> Xem thêm: Có được lập hợp đồng tặng cho tài sản chung vợ chồng tại văn phòng công chứng không?
Di chúc viết tay nhà đất là gì?
Di chúc viết tay nhà đất là văn bản thể hiện ý chí cá nhân của người để lại di sản, được viết hoàn toàn bằng tay, nhằm định đoạt quyền sử dụng hoặc sở hữu nhà, đất sau khi qua đời.
Hình thức này thuộc loại di chúc không có công chứng/chứng thực theo quy định của pháp luật Việt Nam, cụ thể là Điều 628 và Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015.
Điều kiện để di chúc viết tay nhà đất có hiệu lực
1. Người lập di chúc có đầy đủ năng lực hành vi dân sự
Theo khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc phải:
Từ đủ 18 tuổi trở lên,
Minh mẫn, sáng suốt khi lập di chúc,
Không bị ép buộc, đe dọa, cưỡng ép.
Ví dụ thực tế: Ông A, 70 tuổi, bị Alzheimer, viết di chúc để lại mảnh đất ở quận 2 cho con gái út. Do tại thời điểm viết, ông không còn minh mẫn, nên di chúc bị tuyên vô hiệu do vi phạm điều kiện về năng lực hành vi dân sự.
2. Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội
Nội dung của di chúc phải:
Xác định rõ người nhận tài sản, phần tài sản được chia.
Không mang tính phân biệt đối xử, kỳ thị, hoặc trái thuần phong mỹ tục.
Ví dụ thực tế: Bà B viết di chúc để lại toàn bộ nhà đất cho cháu trai với lý do “con gái là nữ không có quyền thừa kế đất”. Di chúc này bị vô hiệu vì trái đạo đức xã hội.
>>> Xem thêm: Cần lưu ý gì khi sử dụng dịch vụ công chứng cho các hợp đồng có yếu tố nước ngoài?
3. Di chúc viết tay nhà đất phải có đầy đủ nội dung theo luật định
Theo khoản 5 Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc viết tay cần ghi rõ các thông tin sau:
Ngày, tháng, năm lập di chúc.
Họ tên, năm sinh, địa chỉ người lập di chúc.
Họ tên người được hưởng di sản.
Di sản để lại và nơi có di sản (ghi rõ địa chỉ thửa đất, số sổ đỏ…).
Lưu ý: Nếu không có ngày tháng năm hoặc không ghi rõ tài sản là nhà đất nào thì di chúc có thể bị vô hiệu hoặc không thi hành được.
Những lưu ý khi viết di chúc về nhà đất
1. Di chúc nên có người làm chứng
Dù không bắt buộc, nhưng nên có từ 02 người làm chứng trở lên, không phải là người hưởng di sản, để tăng tính xác thực và giảm nguy cơ tranh chấp sau này.
2. Di chúc nên được công chứng hoặc chứng thực
Theo quy định tại Điều 635 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc không bắt buộc công chứng. Tuy nhiên, để tránh tranh chấp, bạn có thể:
Lập di chúc công chứng tại văn phòng công chứng.
Lập di chúc tại UBND xã/phường có chứng thực chữ ký.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ có vai trò gì trong việc hỗ trợ thực hiện thủ tục và có cần hợp đồng uỷ quyền hợp pháp không?
Trường hợp di chúc viết tay nhà đất không có hiệu lực
Một số trường hợp sau có thể khiến di chúc mất hiệu lực:
Người lập không đủ năng lực hành vi (mất trí, tâm thần).
Di chúc bị sửa chữa, tẩy xóa, mập mờ không rõ ràng.
Di chúc thiếu chữ ký hoặc ngày tháng năm lập.
Có căn cứ cho rằng người lập bị đe dọa, cưỡng ép.
Tài sản trong di chúc không thuộc quyền sở hữu của người lập (ví dụ: đất chưa sang tên, đất đang tranh chấp…).
Di chúc viết tay nhà đất có cần công chứng để làm thủ tục sang tên?
Câu trả lời là không bắt buộc, nhưng nên có.
Theo quy định tại Thông tư 33/2017/TT-BTNMT, để người thừa kế làm thủ tục sang tên sổ đỏ theo di chúc viết tay, cần có:
Bản di chúc.
Biên bản họp thừa kế (nếu có nhiều người thừa kế).
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất của người chết.
Văn bản khai nhận di sản có chứng thực.
Trường hợp di chúc không công chứng, cán bộ địa chính thường yêu cầu giấy xác nhận chữ viết của người lập di chúc từ người làm chứng hoặc cơ quan có thẩm quyền.
Để di chúc viết tay nhà đất có hiệu lực, người lập cần đảm bảo các điều kiện về chủ thể, nội dung và hình thức theo đúng quy định pháp luật. Di chúc rõ ràng, có người làm chứng, công chứng hoặc chứng thực sẽ giúp hạn chế tranh chấp sau này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
