Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức giao dịch được nhiều người lựa chọn vì đơn giản, nhanh chóng, chi phí thấp. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng trên đều được pháp luật công nhận. Vậy khi nào hợp đồng này có giá trị pháp lý? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật liên quan để bạn hiểu rõ và tránh rủi ro.
>>> Xem thêm: Có thể công chứng văn bản xác nhận nợ cá nhân tạivăn phòng công chứng không?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Hợp đồng mua bán viết tay là hợp đồng được các bên tự lập bằng văn bản viết tay, không thông qua công chứng hoặc chứng thực, và không sử dụng mẫu sẵn của tổ chức có thẩm quyền.
Ví dụ minh họa: Anh A và anh B mua bán một chiếc xe máy cũ với giá 20 triệu đồng, hai bên tự viết giấy tay, ký tên, ghi rõ thông tin người mua – người bán, loại xe, biển số, số khung, số máy. Đây là một hợp đồng mua bán viết tay.
2. Khi nào hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý?
Trường hợp pháp luật cho phép hợp đồng mua bán viết tay
Theo Bộ luật Dân sự 2015, các giao dịch dân sự nói chung, bao gồm cả hợp đồng mua bán, được công nhận nếu đáp ứng đủ điều kiện tại Điều 117:
Các bên có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự đầy đủ Các bên hoàn toàn tự nguyện khi giao kết hợp đồng Mục đích và nội dung của hợp đồng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Đối với tài sản không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu (ví dụ: đồ dùng sinh hoạt, xe đạp, máy tính, thiết bị điện tử, xe máy đã có giấy tờ đầy đủ…), hợp đồng mua bán viết tay vẫn có giá trị pháp lý nếu đáp ứng các điều kiện trên.
Trường hợp hợp đồng mua bán viết tay không có giá trị pháp lý
Với tài sản bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng, pháp luật yêu cầu hợp đồng phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Ví dụ:
Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (Điều 167 Luật Đất đai 2013)
Nhà ở (Điều 122 Luật Nhà ở 2014)
Ô tô, tàu thủy và các phương tiện giao thông cơ giới bắt buộc đăng ký
Nếu các giao dịch này chỉ lập hợp đồng mua bán viết tay mà không công chứng/chứng thực, thì hợp đồng không có hiệu lực để sang tên quyền sở hữu, và tiềm ẩn rủi ro bị tuyên vô hiệu.
Ví dụ minh họa: Chị C mua một mảnh đất 100m² từ anh D chỉ bằng giấy viết tay, không công chứng và không làm thủ tục sang tên. Sau đó, anh D bán tiếp mảnh đất này cho người khác và người này đi công chứng sang tên. Khi xảy ra tranh chấp, tòa án có thể tuyên hợp đồng mua bán viết tay giữa chị C và anh D vô hiệu vì không tuân thủ hình thức bắt buộc.
3. Cách đảm bảo hợp đồng mua bán viết tay có giá trị
Đối với tài sản không bắt buộc công chứng
Ghi rõ thông tin cá nhân của các bên: họ tên, ngày tháng năm sinh, số CMND/CCCD, địa chỉ Mô tả chi tiết tài sản: loại, đặc điểm, tình trạng, số lượng, giá bán Ghi rõ thời điểm giao nhận tài sản và thanh toán Có chữ ký hoặc điểm chỉ của các bên và người làm chứng (nếu có)
>>> Xem thêm: Sự khác biệt giữa dịch vụ công chứng và chứng thực giấy tờ là gì?
Đối với tài sản bắt buộc công chứng
Vẫn có thể lập hợp đồng mua bán viết tay để ghi nhận thỏa thuận ban đầu, nhưng cần tiến hành công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền để hợp đồng có hiệu lực pháp lý.
Ví dụ minh họa: Anh E bán ô tô cho anh F. Hai bên lập hợp đồng mua bán viết tay và hẹn 3 ngày sau ra phòng công chứng để ký hợp đồng mua bán ô tô theo quy định. Đây là cách làm an toàn và hợp pháp.
4. Một số rủi ro
Không thể sang tên quyền sở hữu với tài sản phải đăng ký Khó chứng minh giao dịch nếu bên kia phủ nhận Dễ phát sinh tranh chấp về tài sản, giá cả hoặc điều kiện mua bán Nguy cơ bị tòa tuyên vô hiệu nếu vi phạm hình thức bắt buộc theo luật
>>> Xem thêm: Chứng thực chữ ký cần giấy tờ gì? Hướng dẫn thủ tục chi tiết.
Hợp đồng mua bán viết tay vẫn có giá trị pháp lý trong một số trường hợp, đặc biệt khi tài sản giao dịch không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng. Tuy nhiên, với các tài sản thuộc diện bắt buộc công chứng/chứng thực, hợp đồng viết tay chỉ có giá trị ghi nhận ý chí ban đầu, không thay thế được hợp đồng có công chứng/chứng thực. Để hạn chế rủi ro, bạn nên tìm hiểu kỹ quy định pháp luật về loại tài sản định mua bán và thực hiện đúng hình thức hợp đồng theo quy định. Trong những giao dịch quan trọng, việc nhờ luật sư hoặc công chứng viên tư vấn là cần thiết để bảo đảm an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
