Những trường hợp công chứng viên từ chối công chứng hợp đồng góp vốn nhà đất
Công chứng hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất là bước bắt buộc để giao dịch có hiệu lực pháp lý. Tuy nhiên, không phải lúc nào yêu cầu công chứng cũng được chấp nhận. Trong thực tiễn, có không ít trường hợp công chứng viên từ chối công chứng góp vốn nhà đất vì không đáp ứng điều kiện pháp luật. Vậy những trường hợp đó là gì? Bài viết sẽ giúp bạn làm rõ những lý do phổ biến khiến giao dịch bị từ chối công chứng.
Khi nào công chứng viên có quyền từ chối công chứng?
Theo Điều 43 Luật Công chứng 2024:
“Công chứng viên được quyền từ chối công chứng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội, không phù hợp với thực tế, hoặc có dấu hiệu lừa đảo, ép buộc.”
Điều này thể hiện vai trò thẩm định pháp lý độc lập của công chứng viên – không đơn thuần là “ký xác nhận”.
Các trường hợp bị từ chối công chứng góp vốn nhà đất phổ biến
1. Đất góp vốn không đủ điều kiện pháp lý
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến công chứng viên từ chối. Các trường hợp bao gồm:
Đất chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
Đất đang trong tình trạng tranh chấp, bị kê biên hoặc thuộc quy hoạch;
Đất không phù hợp mục đích sử dụng khi góp vốn vào công ty.
📌 Ví dụ: Ông A dùng đất nông nghiệp để góp vốn vào công ty xây dựng nhà xưởng, công chứng viên từ chối vì “chưa chuyển mục đích sử dụng đất” theo quy định tại Điều 57 “Luật Đất đai 2024”.
2. Người góp vốn không có đủ năng lực hành vi dân sự
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi các bên “có năng lực hành vi dân sự phù hợp”.
Trường hợp phổ biến:
Người mất năng lực hành vi nhưng không có người đại diện hợp pháp đi kèm;
Người bị hạn chế năng lực hành vi mà không có văn bản đồng ý của người giám hộ.
📌 Ví dụ: Một cụ bà 85 tuổi, không minh mẫn, được con đưa đi ký hợp đồng góp vốn. Công chứng viên từ chối do không có văn bản ủy quyền/hộ khẩu thể hiện quyền đại diện.
Nếu công chứng viên nghi ngờ có sự gian dối, ép buộc, giả tạo giao dịch, thì theo Điều 43 Luật Công chứng 2024, họ có quyền không chứng nhận.
Ví dụ thường gặp:
Góp vốn trên giấy để che giấu chuyển nhượng nhà đất tránh thuế;
Một bên không hiểu rõ nội dung hợp đồng nhưng bị thúc ép ký nhanh.
📌 Thực tế: Trong vụ việc ở TP.HCM năm 2023, công chứng viên từ chối hợp đồng vì người ký là cụ già không hiểu tiếng Việt và có dấu hiệu mượn danh góp vốn.
4. Không cung cấp đủ hồ sơ, giấy tờ liên quan
Một giao dịch góp vốn hợp pháp cần có đủ giấy tờ:
Giấy tờ tùy thân, đăng ký kinh doanh;
Giấy tờ xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu tài sản riêng);
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
Biên bản định giá tài sản (trong một số trường hợp).
Nếu thiếu bất kỳ giấy tờ nào, công chứng viên có quyền từ chối cho đến khi bổ sung đầy đủ.
5. Giao dịch trái với quy định pháp luật
Một số trường hợp tưởng là giao dịch góp vốn hợp pháp nhưng thực tế lại vi phạm điều cấm. Ví dụ:
Góp vốn đất đang bị thế chấp mà không có sự đồng ý của bên nhận thế chấp;
Góp vốn bằng tài sản đang bị xử lý thi hành án;
Góp vốn giữa các bên có quan hệ pháp lý bị cấm (ví dụ: giữa người đại diện và chính bản thân mình, gây xung đột lợi ích).
Lưu ý để không bị từ chối công chứng hợp đồng góp vốn nhà đất
✅ Chuẩn bị đủ hồ sơ bản gốc và bản sao y theo yêu cầu ✅ Kiểm tra pháp lý tài sản trước khi ký hợp đồng ✅ Đảm bảo có đầy đủ chữ ký, sự đồng ý của người đồng sở hữu (nếu có) ✅ Trình bày rõ ràng mục đích, nội dung giao dịch góp vốn ✅ Đối với người già yếu, nên có văn bản giám định năng lực hành vi dân sự nếu cần
Kết luận
Việc từ chối công chứng góp vốn nhà đất không phải là hiếm và hoàn toàn dựa trên căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi các bên. Người dân, doanh nghiệp cần nắm rõ các trường hợp có thể bị từ chối, từ đó chủ động chuẩn bị hồ sơ và đảm bảo điều kiện giao dịch.
Đừng xem nhẹ vai trò của công chứng viên – vì chính họ là người giúp bạn phát hiện kẽ hở pháp lý trước khi quá muộn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
