Hợp đồng vay tài sản bị vi phạm thì xử lý như thế nào?

Trong thực tiễn dân sự và kinh doanh, hợp đồng vay tài sản là một trong những giao dịch phổ biến nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính hoặc sử dụng tài sản tạm thời. Tuy nhiên, không phải lúc nào các bên cũng thực hiện đúng nghĩa vụ đã cam kết. Trường hợp hợp đồng vay tài sản bị vi phạm hoặc bên vay không trả nợ đúng hạn diễn ra khá thường xuyên, gây thiệt hại và rủi ro cho bên cho vay. Hiểu rõ cách xử lý theo quy định pháp luật sẽ giúp các bên bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng ở những địa chỉ nào? Khám phá các địa chỉ công chứng tại các khu vực trung tâm Hà Nội

1. Các trường hợp hợp đồng vay tài sản bị vi phạm

1.1. Không trả nợ đúng hạn

Bên vay không trả tài sản hoặc tiền vay vào thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Đây là trường hợp vi phạm phổ biến nhất và thường kéo theo tranh chấp về lãi chậm trả và trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

1.2. Trả nợ không đầy đủ hoặc không đúng loại tài sản

Bên vay trả thiếu số lượng, khác loại tài sản hoặc tài sản kém chất lượng so với thỏa thuận.
Theo Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, bên vay có nghĩa vụ trả đúng loại, đủ số lượng và chất lượng của tài sản vay.

1.3. Vi phạm nghĩa vụ trả lãi

Bên vay không trả lãi đúng thời hạn hoặc không trả lãi theo thỏa thuận.
Trường hợp có lãi suất phạt chậm trả, bên vay còn phải chịu thêm lãi trên lãi theo mức đã thỏa thuận nhưng không vượt quá giới hạn pháp luật.

>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng uy tín tại Hà Nội, đảm bảo đúng pháp luật

2. Quyền của bên cho vay khi hợp đồng vay tài sản bị vi phạm

Khi bên vay vi phạm nghĩa vụ, bên cho vay có thể thực hiện các quyền theo Bộ luật Dân sự:

Yêu cầu trả nợ ngay lập tức đối với khoản vay không kỳ hạn hoặc khi đã quá hạn thanh toán.
Tính lãi trên nợ gốc và lãi phạt chậm trả (nếu có thỏa thuận).
Xử lý tài sản bảo đảm nếu hợp đồng vay có thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh.
Khởi kiện ra Tòa án yêu cầu buộc bên vay thực hiện nghĩa vụ trả nợ và bồi thường thiệt hại (nếu phát sinh).

3. Các bước xử lý khi bên vay không trả nợ đúng hạn trong hợp đồng vay tài sản

3.1. Thương lượng và nhắc nhở thanh toán

Bước đầu tiên nên liên hệ trực tiếp để nhắc nhở bên vay thực hiện nghĩa vụ.
Có thể lập văn bản nhắc nợ hoặc biên bản làm việc để làm chứng cứ khi cần khởi kiện.
Nhiều tranh chấp được giải quyết hiệu quả khi hai bên thỏa thuận lại thời hạn trả nợ hoặc phương thức trả góp.

Xem thêm: Luật chuyển giới dự thảo chuyển giới một lần

3.2. Gửi văn bản yêu cầu hoặc thông báo vi phạm hợp đồng

Nếu bên vay không hợp tác, bên cho vay nên gửi văn bản yêu cầu trả nợ hoặc thông báo vi phạm hợp đồng vay tài sản.
Văn bản cần ghi rõ:
1. Số tiền hoặc tài sản vay;
2. Thời hạn đã quá hạn;
3. Yêu cầu trả nợ trong thời gian nhất định;
4. Cảnh báo sẽ khởi kiện hoặc xử lý tài sản bảo đảm nếu không thực hiện.

3.3. Xử lý tài sản bảo đảm (nếu có)

Khi hợp đồng vay có thế chấp hoặc cầm cố tài sản, bên cho vay được xử lý tài sản bảo đảm theo thỏa thuận hoặc theo quy định pháp luật.
Trường hợp tài sản là bất động sản hoặc động sản phải đăng ký quyền sở hữu, việc xử lý cần tuân thủ thủ tục thông báo và đăng ký.

3.4. Khởi kiện ra Tòa án

Khi thương lượng và yêu cầu không có kết quả, bên cho vay có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Hồ sơ khởi kiện gồm:
1. Đơn khởi kiện;
2. Hợp đồng vay tài sản (bản gốc hoặc bản sao công chứng/chứng thực);
3. Chứng cứ về việc giao nhận tài sản, lãi suất và các thỏa thuận khác;
4. Giấy tờ tùy thân của bên cho vay.
Tòa án sẽ xem xét, ra bản án buộc bên vay trả nợ gốc, lãi và bồi thường thiệt hại (nếu có).

>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng mua bán ô tô có thật sự bắt buộc không?

4. Lưu ý để hạn chế rủi ro khi xử lý vi phạm hợp đồng vay tài sản

Luôn lập hợp đồng vay bằng văn bản, nêu rõ: số tiền/tài sản vay, lãi suất, thời hạn và lãi phạt.
Có chứng từ giao nhận: biên nhận, chuyển khoản ngân hàng, biên bản bàn giao tài sản.
Công chứng hoặc chứng thực khi khoản vay lớn hoặc có tài sản bảo đảm.
Giữ liên lạc với bên vay và thực hiện nhắc nhở bằng văn bản để có căn cứ khởi kiện khi cần.
Đăng ký biện pháp bảo đảm theo quy định để tăng khả năng thu hồi nợ khi xảy ra vi phạm.

Xem thêm:

>>> Khi nào hợp đồng vay tài sản cần công chứng hoặc chứng thực?

>>> Hướng dẫn điền mẫu hợp đồng cầm cố tài sản chi tiết từ A-Z

Kết luận

Khi hợp đồng vay tài sản bị vi phạm hoặc bên vay không trả nợ đúng hạn, bên cho vay cần thực hiện các bước từ mềm đến cứng:

Thương lượng, nhắc nhở;
Gửi văn bản yêu cầu trả nợ;
Xử lý tài sản bảo đảm hoặc khởi kiện ra Tòa án.

Xem thêm: Bỏ cọc đấu giá biển số xe đẹp bị phạt không?

Thực hiện đúng trình tự và chuẩn bị đầy đủ chứng cứ sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tăng khả năng thu hồi nợ trong các tranh chấp dân sự liên quan đến hợp đồng vay tài sản.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.