Thủ tục công chứng vay vốn ngân hàng đầy đủ từ A-Z

Trong hoạt động tín dụng, việc công chứng vay vốn ngân hàng là bước bắt buộc để hợp đồng vay có giá trị pháp lý, đặc biệt trong các khoản vay có thế chấp tài sản. Công chứng giúp đảm bảo quyền lợi cho cả ngân hàng và khách hàng, tránh rủi ro, tranh chấp sau này. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục công chứng vay vốn ngân hàng năm 2025 theo quy định pháp luật mới nhất.

>>> Xem thêm: Sang tên nhà đất nhanh gọn tại văn phòng công chứng.

1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh việc công chứng vay vốn ngân hàng

Thủ tục công chứng vay vốn ngân hàng được quy định trong các văn bản pháp luật sau:

• Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023) – quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục và giá trị pháp lý của văn bản công chứng.

• Bộ luật Dân sự 2015 – quy định nguyên tắc giao kết và thực hiện hợp đồng vay tài sản, quyền và nghĩa vụ của các bên.

• Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (được sửa đổi năm 2024, có hiệu lực từ 01/01/2025) – quy định về hợp đồng tín dụng, biện pháp bảo đảm và quyền xử lý tài sản thế chấp.

• Nghị định 102/2017/NĐ-CP về đăng ký biện pháp bảo đảm – hướng dẫn việc đăng ký thế chấp sau khi công chứng.

• Thông tư 257/2016/TT-BTC – quy định mức thu phí, thù lao công chứng.

Theo Điều 47 Luật Công chứng 2014, các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng (như nhà đất, ô tô…) đều bắt buộc công chứng để phát sinh hiệu lực pháp lý.

2. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng vay vốn ngân hàng

Người vay cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để quá trình công chứng diễn ra nhanh chóng và hợp lệ, gồm:

• Phiếu yêu cầu công chứng (theo mẫu tại tổ chức hành nghề công chứng).

• Dự thảo hợp đồng vay vốn hoặc hợp đồng thế chấp do ngân hàng cung cấp.

• CCCD/CMND, sổ hộ khẩu của người vay và người đồng sở hữu (nếu có).

• Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản dùng để thế chấp (sổ đỏ, sổ hồng, đăng ký xe,…).

• Giấy tờ chứng minh tư cách pháp nhân (nếu bên vay là tổ chức, doanh nghiệp).

• Giấy ủy quyền hợp pháp (nếu ký thay).

Công chứng viên có quyền từ chối hồ sơ nếu phát hiện giấy tờ không hợp lệ hoặc tài sản đang tranh chấp.

>>> Xem thêm: Trải nghiệm ngay Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói uy tín, thủ tục đơn giản.

3. Trình tự thực hiện công chứng vay vốn ngân hàng

Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014, trình tự công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng gồm các bước sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ và tiếp nhận yêu cầu công chứng
Người vay hoặc đại diện ngân hàng nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng nơi có tài sản thế chấp. Công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ.

Bước 2: Kiểm tra, soạn thảo và xác minh thông tin hợp đồng
Công chứng viên đối chiếu thông tin trong hợp đồng vay vốn với hồ sơ pháp lý của các bên. Nếu cần, họ có quyền yêu cầu xác minh tài sản hoặc xác nhận tình trạng hôn nhân của người vay.

Bước 3: Đọc lại nội dung hợp đồng và ký kết
Công chứng viên đọc toàn bộ hợp đồng cho các bên nghe, bảo đảm mọi người hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Sau đó, các bên ký hoặc điểm chỉ trước mặt công chứng viên.

Bước 4: Ký chứng nhận và lưu trữ hồ sơ
Công chứng viên ký tên, đóng dấu, ghi số công chứng và lưu trữ hợp đồng theo quy định. Người vay và ngân hàng mỗi bên giữ 01 bản gốc hợp lệ.

4. Thời gian và chi phí công chứng vay vốn ngân hàng

• Thời gian: Thông thường 01 – 02 ngày làm việc kể từ khi nộp hồ sơ đầy đủ.

• Chi phí: Căn cứ theo Thông tư 257/2016/TT-BTC:

  • Dưới 100 triệu đồng: 100.000 đồng/hợp đồng.

  • Từ 100 triệu – 1 tỷ đồng: 0,1% giá trị hợp đồng.

  • Trên 1 tỷ đồng: 1 triệu đồng + 0,06% phần vượt 1 tỷ (tối đa 10 triệu đồng).
    Ngoài ra, có thể phát sinh phí soạn thảo, chứng thực bản sao hoặc xác minh hồ sơ theo yêu cầu.

5. Ví dụ minh họa thực tế về công chứng vay vốn ngân hàng

Chị Nguyễn Thị H vay 2 tỷ đồng tại Ngân hàng ACB để mua nhà tại Quận 7, TP.HCM. Tài sản thế chấp là chính căn nhà đang mua. Ngân hàng soạn sẵn hợp đồng vay vốn và thế chấp, sau đó hai bên cùng đến Văn phòng công chứng B thực hiện thủ tục.
Công chứng viên kiểm tra sổ đỏ, xác nhận tài sản không bị kê biên, tranh chấp; đọc lại hợp đồng; rồi chứng nhận ký tên, đóng dấu. Sau khi công chứng, ngân hàng đăng ký giao dịch bảo đảm và giải ngân khoản vay cho chị H.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết về Công chứng ngoài trụ sở.

6. Lưu ý khi công chứng vay vốn ngân hàng

• Tài sản thế chấp phải thuộc sở hữu hợp pháp, không tranh chấp, không bị kê biên.

• Nếu tài sản là tài sản chung vợ chồng, cần chữ ký của cả hai bên.

• Hợp đồng vay phải được ký trực tiếp tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền nơi có tài sản.

• Nên đọc kỹ điều khoản về lãi suất, thời hạn, phạt vi phạm trước khi ký.

• Giữ ít nhất 01 bản hợp đồng công chứng để làm chứng cứ pháp lý khi cần.

Kết luận

Thực hiện đúng thủ tục công chứng vay vốn ngân hàng giúp hợp đồng có giá trị pháp lý, bảo vệ quyền lợi của cả người vay và ngân hàng. Năm 2025, cùng với việc Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi chính thức có hiệu lực, quy trình công chứng sẽ được giám sát chặt chẽ hơn, tăng tính minh bạch và an toàn pháp lý trong các giao dịch tín dụng.