Công chứng văn bản phân chia di sản có cần người làm chứng không?
Khi thực hiện thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản thừa kế, nhiều người thường băn khoăn liệu có bắt buộc phải có người làm chứng hay không. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về người làm chứng công chứng di sản không chỉ giúp quá trình công chứng diễn ra thuận lợi mà còn tránh được các rủi ro pháp lý sau này.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội công chứng bằng tốt nghiệp nhanh chóng, lấy ngay
1️⃣ ⚖️ Căn cứ pháp lý về người làm chứng trong công chứng di sản
Căn cứ theo Luật Công chứng 2014, cụ thể là Điều 48 và Điều 49, quy định rõ về việc công chứng văn bản thỏa thuận, phân chia di sản và vai trò của người làm chứng như sau:
📘 Điều 48 Luật Công chứng 2014: “Người yêu cầu công chứng phải tự mình ký hoặc điểm chỉ trước mặt công chứng viên. Trường hợp người yêu cầu công chứng không thể ký hoặc điểm chỉ được thì phải có người làm chứng.”
📘 Điều 49 Luật Công chứng 2014: “Người làm chứng phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không có quyền, lợi ích hoặc nghĩa vụ liên quan đến việc công chứng.”
👉 Như vậy, pháp luật không bắt buộc phải có người làm chứng trong mọi trường hợp công chứng di sản, mà chỉ cần có người làm chứng khi người yêu cầu công chứng không thể tự ký, điểm chỉ được.
2️⃣ 🧾 Khi nào cần người làm chứng công chứng di sản?
✅ 2.1. Người yêu cầu công chứng không thể ký hoặc điểm chỉ
Ví dụ: Người thừa kế bị tàn tật, không biết chữ, hoặc gặp trở ngại trong việc ký tên. Trong trường hợp này, họ phải có người làm chứng hợp pháp để xác nhận nội dung công chứng.
✅ 2.2. Người yêu cầu công chứng có yêu cầu riêng
Nếu người để lại di sản hoặc người thừa kế muốn có thêm người làm chứng để đảm bảo tính minh bạch, họ có thể chủ động mời người làm chứng tham gia, dù không bắt buộc.
✅ 2.3. Trường hợp pháp luật hoặc công chứng viên yêu cầu
Công chứng viên có thể yêu cầu người làm chứng tham gia nếu thấy cần thiết để đảm bảo tính khách quan và chính xác của việc công chứng.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hợp đồng thuê nhà trọn gói, giúp bạn tiết kiệm thời gian
3️⃣ 👥 Quy định về người làm chứng hợp pháp
Để đảm bảo giá trị pháp lý của văn bản công chứng di sản, người làm chứng phải đáp ứng các điều kiện sau:
👩⚖️ Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
🚫 Không có quyền, nghĩa vụ hoặc lợi ích liên quan đến tài sản thừa kế;
📄 Ký tên hoặc điểm chỉ xác nhận trong văn bản công chứng trước mặt công chứng viên;
👀 Có thể chứng kiến trực tiếp quá trình ký kết, đọc hiểu được nội dung của văn bản.
Nếu người làm chứng không đáp ứng đủ điều kiện trên, văn bản công chứng có thể bị vô hiệu khi có tranh chấp xảy ra.
4️⃣ 💡 Ví dụ minh họa thực tế về người làm chứng công chứng di sản
Trường hợp thực tế: Bà H (70 tuổi) có 3 người con và để lại căn nhà cho họ sau khi mất. Khi làm thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản, một người con của bà là chị A bị tai biến, không thể ký tên được.
👉 Theo quy định pháp luật, chị A phải có người làm chứng hợp pháp để xác nhận việc điểm chỉ vào văn bản. Người làm chứng được chọn là hàng xóm không có quyền lợi liên quan, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Kết quả: Văn bản công chứng được chấp nhận hợp lệ, đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhà đất rẻ, nhanh, uy tín tại Hà Nội
5️⃣ 🏠 Có thể không cần người làm chứng công chứng di sản trong những trường hợp nào?
Trong phần lớn trường hợp, người yêu cầu công chứng di sản có thể tự ký hoặc điểm chỉ, thì không cần người làm chứng.
Ví dụ: Tất cả người thừa kế đều minh mẫn, đủ năng lực hành vi dân sự và tự ký được — thì công chứng viên chỉ cần xác nhận tính hợp lệ của hồ sơ mà không cần người làm chứng.
6️⃣ 📝 Thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản
Để thuận tiện, người thừa kế nên chuẩn bị đầy đủ hồ sơ trước khi đến văn phòng công chứng:
Hồ sơ cần có gồm:
🧾 Giấy chứng tử của người để lại di sản;
📜 Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (Sổ đỏ, Sổ hồng…);
👨👩👧 Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (Giấy khai sinh, Sổ hộ khẩu…);
📋 CMND/CCCD của các đồng thừa kế;
✍️ Người làm chứng (nếu có yêu cầu hoặc thuộc trường hợp bắt buộc).
Việc bắt buộc có người làm chứng trong những trường hợp đặc biệt khi người yêu cầu công chứng không thể tự ký hoặc điểm chỉ. Tuy nhiên, để đảm bảo tính minh bạch và hạn chế tranh chấp, việc có người làm chứng trung lập vẫn là lựa chọn nên cân nhắc.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
