Mua bán nhà đất là giao dịch phổ biến, trong đó có trường hợp nhà đất thuộc diện thừa kế. Tuy nhiên, mua bán nhà đất thừa kế thường phức tạp hơn so với mua bán thông thường do liên quan đến nhiều người thừa kế, thủ tục khai nhận di sản và giấy tờ pháp lý. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các bước, thủ tục và giấy tờ cần chuẩn bị để mua bán nhà đất thừa kế hợp pháp.
>>> Xem thêm: Việc công chứng hợp đồng dịch vụ bảo vệ tại văn phòng công chứng cần chuẩn bị gì?
1. Mua bán nhà đất thừa kế là gì?
Theo quy định tại Điều 188 Luật Đất đai 2013, mua bán nhà đất là việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở từ một bên sang bên khác theo hợp đồng được công chứng hoặc chứng thực.
Đối với nhà đất thừa kế, trước khi mua bán, các bên phải hoàn tất thủ tục khai nhận di sản thừa kế để xác định ai là chủ sở hữu hợp pháp. Chỉ khi đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở đứng tên người thừa kế thì mới có thể thực hiện mua bán.
Ví dụ minh họa: Ông A mất và để lại căn nhà tại Quận 1, TP. HCM cho ba người con. Sau khi làm thủ tục khai nhận di sản và sang tên sổ đỏ cho ba người đồng sở hữu, cả ba mới có quyền ký hợp đồng mua bán nhà đất cho bên mua.
2. Điều kiện để mua bán nhà đất thừa kế hợp pháp
Nhà đất phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp
Theo Điều 168 Luật Đất đai 2013, người thừa kế chỉ được quyền mua bán nhà đất sau khi được cấp sổ đỏ hoặc sổ hồng đứng tên mình (hoặc đồng sở hữu).
Nếu chưa sang tên từ người đã mất sang người thừa kế, bắt buộc phải làm thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế tại phòng công chứng.
Tất cả người thừa kế phải đồng ý bán
Theo Điều 213 Bộ luật Dân sự 2015, nếu nhà đất thuộc đồng sở hữu thì mọi giao dịch mua bán nhà đất phải có sự đồng ý bằng văn bản của tất cả các đồng sở hữu.
Ví dụ: Nếu một trong số người thừa kế không đồng ý bán, giao dịch sẽ không thể thực hiện hợp pháp.
>>> Xem thêm: Kiểm tra sổ đỏ như thế nào để xác minh thật giả và tình trạng pháp lý?
Nhà đất không đang bị tranh chấp hoặc kê biên
Nhà đất phải không có tranh chấp, không bị kê biên để thi hành án và không thuộc diện quy hoạch thu hồi.
Trường hợp nhà đất đang bị tranh chấp quyền thừa kế, việc mua bán nhà đất sẽ bị tạm dừng cho đến khi có phán quyết của tòa án.
3. Thủ tục mua bán nhà đất thừa kế
Bước 1: Khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế
Người thừa kế nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng gồm: giấy chứng tử của người để lại di sản, giấy tờ tùy thân của những người thừa kế, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các giấy tờ liên quan.
Sau khi công chứng xong, nộp hồ sơ sang tên tại văn phòng đăng ký đất đai để đứng tên người thừa kế.
Bước 2: Lập hợp đồng mua bán nhà đất
Người thừa kế và bên mua lập hợp đồng mua bán nhà đất tại văn phòng công chứng. Hợp đồng phải có đầy đủ chữ ký của các đồng sở hữu hoặc người được ủy quyền hợp pháp.
Bước 3: Nộp thuế và lệ phí
Các khoản thuế, phí thường bao gồm: thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ và phí thẩm định hồ sơ. Một số trường hợp được miễn thuế như mua bán giữa cha mẹ và con, vợ chồng.
Bước 4: Sang tên cho bên mua
Bên mua nộp hồ sơ sang tên tại văn phòng đăng ký đất đai gồm: hợp đồng mua bán, sổ đỏ, biên lai nộp thuế và giấy tờ cá nhân. Sau khi hoàn tất, cơ quan chức năng sẽ cấp sổ đỏ mới đứng tên bên mua.
>>> Xem thêm: Mối quan hệ giữa dịch vụ công chứng và hệ thống quản lý đất đai được thể hiện ra sao?
4. Giấy tờ cần chuẩn bị khi mua bán nhà đất thừa kế
Giấy tờ của bên bán (người thừa kế)
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở
Giấy tờ tùy thân của tất cả người thừa kế (hoặc người được ủy quyền)
Văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế đã được công chứng
Giấy tờ của bên mua
Giấy tờ tùy thân hợp lệ
Các giấy tờ chứng minh thuộc diện miễn hoặc giảm thuế (nếu có)
Giấy tờ khác
Hợp đồng ủy quyền (nếu không trực tiếp ký)
Biên lai nộp thuế và lệ phí theo quy định
Ví dụ minh họa: Gia đình bà B ở Hà Nội thừa kế một mảnh đất từ cha mẹ. Sau khi làm thủ tục khai nhận thừa kế và sang tên cho ba anh em, cả ba cùng ký hợp đồng bán cho ông D. Toàn bộ thủ tục được công chứng, nộp thuế và sang tên đúng quy định nên giao dịch hợp pháp.
5. Lưu ý khi mua bán nhà đất thừa kế
Nên kiểm tra tình trạng pháp lý của nhà đất tại văn phòng đăng ký đất đai trước khi ký hợp đồng
Nếu có người thừa kế ở nước ngoài, cần làm thủ tục ủy quyền hoặc xác nhận ý chí bán hợp pháp
Nên có luật sư hoặc công chứng viên tư vấn để tránh rủi ro tranh chấp sau này
>>> Xem thêm: Quyết định thu hồi đất có hiệu lực bao lâu?
>>> Xem thêm: Các lỗi thường gặp trong hợp đồng mua bán viết tay và cách tránh.
Kết luận
Mua bán nhà đất thừa kế đòi hỏi phải hoàn tất thủ tục khai nhận di sản, có sự đồng thuận của tất cả người thừa kế và đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý. Việc chuẩn bị hồ sơ đúng quy định, công chứng hợp đồng và nộp thuế đầy đủ sẽ giúp giao dịch diễn ra thuận lợi và hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com