Tại sao cần công chứng hợp đồng vay vốn trước khi vay vốn?
Trong hoạt động tín dụng, hợp đồng vay vốn là văn bản pháp lý xác lập quyền và nghĩa vụ giữa ngân hàng (bên cho vay) và khách hàng (bên vay). Việc công chứng hợp đồng vay vốn không chỉ là thủ tục hành chính đơn thuần mà còn là biện pháp bảo đảm pháp lý, giúp phòng tránh tranh chấp, gian lận và bảo vệ quyền lợi của các bên. Bài viết dưới đây sẽ phân tích lý do vì sao cần công chứng trước khi vay vốn, dựa trên các quy định pháp luật mới nhất năm 2025.
Việc công chứng hợp đồng vay vốn được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023) – quy định về giá trị pháp lý, thẩm quyền và trình tự công chứng.
Bộ luật Dân sự 2015 – quy định về hợp đồng vay tài sản, điều kiện có hiệu lực và quyền, nghĩa vụ của các bên.
Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (được sửa đổi, bổ sung năm 2024, có hiệu lực từ 01/01/2025)** – quy định hoạt động cho vay, thế chấp, bảo đảm tiền vay.
Nghị định 102/2017/NĐ-CP – quy định về đăng ký giao dịch bảo đảm.
Thông tư 257/2016/TT-BTC – quy định về mức thu phí, thù lao công chứng.
Theo Điều 47 Luật Công chứng 2014, các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng (như nhà đất, xe ô tô, tàu thuyền…) bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý.
2. Công chứng hợp đồng vay vốn là gì?
Công chứng hợp đồng vay vốn là việc công chứng viên chứng nhận tính hợp pháp, tính xác thực của hợp đồng vay vốn giữa người vay và ngân hàng. Hợp đồng sau khi được công chứng sẽ có giá trị pháp lý như chứng cứ, được pháp luật công nhận, và buộc các bên phải thực hiện đúng nghĩa vụ đã cam kết.
Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có hiệu lực kể từ thời điểm được công chứng viên ký và đóng dấu. Khi đó, hợp đồng vay vốn trở thành cơ sở pháp lý ràng buộc giữa các bên và được tòa án, cơ quan thi hành án công nhận trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
3. Lý do cần công chứng hợp đồng vay vốn trước khi vay
3.1. Đảm bảo tính hợp pháp và hiệu lực của hợp đồng Công chứng giúp xác nhận rằng nội dung, hình thức và ý chí của các bên trong hợp đồng là hợp pháp, tự nguyện, minh bạch. Nếu hợp đồng vay vốn có tài sản thế chấp mà không được công chứng, theo Điều 502 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng đó có thể bị tuyên vô hiệu do vi phạm quy định về hình thức.
3.2. Bảo vệ quyền lợi của người vay và ngân hàng Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, quyền sở hữu tài sản thế chấp, ngăn chặn tình trạng lừa đảo, giả mạo giấy tờ. Điều này bảo vệ người vay khỏi rủi ro mất tài sản, đồng thời giúp ngân hàng có cơ sở pháp lý vững chắc để xử lý khi bên vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ.
3.3. Là cơ sở để đăng ký giao dịch bảo đảm Sau khi công chứng, ngân hàng có thể sử dụng hợp đồng vay vốn làm căn cứ đăng ký giao dịch bảo đảm tại cơ quan đăng ký. Theo Nghị định 102/2017/NĐ-CP, chỉ những hợp đồng thế chấp được công chứng hoặc chứng thực mới đủ điều kiện để đăng ký và có giá trị pháp lý khi xử lý tài sản.
3.4. Giảm thiểu rủi ro tranh chấp pháp lý Hợp đồng vay vốn được công chứng có giá trị chứng cứ, giúp tòa án và các bên dễ dàng xác định nghĩa vụ khi xảy ra tranh chấp. Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng “không cần phải chứng minh lại” trừ khi bị tuyên vô hiệu.
4. Hồ sơ và thủ tục khi công chứng hợp đồng vay vốn
Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
Phiếu yêu cầu công chứng (theo mẫu).
Dự thảo hợp đồng vay vốn (do ngân hàng soạn).
CCCD/CMND và hộ khẩu của người vay, người đồng sở hữu tài sản (nếu có).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản thế chấp (sổ đỏ, sổ hồng, đăng ký xe,…).
Giấy phép hoạt động và giấy ủy quyền (nếu bên vay hoặc bên cho vay là tổ chức).
Thủ tục công chứng gồm 4 bước:
Nộp hồ sơ và kiểm tra tính hợp pháp.
Soạn thảo hoặc kiểm tra hợp đồng vay vốn.
Đọc lại và ký kết hợp đồng trước mặt công chứng viên.
Công chứng viên ký xác nhận, đóng dấu và lưu hồ sơ.
>>> Xem thêm: Những rủi ro khi bỏ qua bước Công chứng.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Anh Nguyễn Văn T vay 1,8 tỷ đồng tại Ngân hàng BIDV để mở rộng kinh doanh. Tài sản thế chấp là căn nhà tại Quận 9, TP.HCM. Ngân hàng yêu cầu anh T thực hiện công chứng hợp đồng vay vốn và hợp đồng thế chấp tại Văn phòng công chứng. Công chứng viên xác minh giấy tờ nhà, đọc lại toàn bộ nội dung, xác nhận sự tự nguyện của các bên và chứng nhận hợp đồng. Sau đó, ngân hàng tiến hành đăng ký giao dịch bảo đảm và giải ngân. Nhờ công chứng, hợp đồng có giá trị pháp lý vững chắc, bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong trường hợp có tranh chấp.
6. Lưu ý quan trọng khi công chứng hợp đồng vay vốn
Chỉ công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền nơi có tài sản thế chấp.
Đảm bảo tài sản bảo đảm không bị tranh chấp hoặc kê biên.
Các bên phải trực tiếp ký trước mặt công chứng viên, không được ủy quyền nếu không có lý do chính đáng.
Kiểm tra kỹ điều khoản về lãi suất, nghĩa vụ trả nợ, phạt chậm trả.
Giữ lại bản chính hợp đồng công chứng để làm căn cứ pháp lý.
Việc công chứng hợp đồng vay vốn trước khi vay là bước quan trọng đảm bảo an toàn pháp lý, bảo vệ quyền lợi cho cả người vay và ngân hàng. Với các quy định mới có hiệu lực từ năm 2025, công chứng không chỉ là thủ tục bắt buộc với các khoản vay thế chấp mà còn là “lá chắn pháp lý” giúp phòng ngừa rủi ro và bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động tín dụng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
