Ly hôn là bước cuối cùng trong quan hệ hôn nhân, nhưng pháp luật Việt Nam luôn khuyến khích các bên hòa giải trước khi tòa án ra phán quyết. Không phải mọi vụ ly hôn đều được đưa ngay ra xét xử — trong nhiều trường hợp, hòa giải bắt buộc ly hôn là điều kiện tiên quyết để Tòa án thụ lý và giải quyết vụ việc. Vậy cụ thể, khi nào Tòa buộc phải tổ chức hòa giải trước khi ly hôn?

>>> Xem thêm: Công chứng ngoài trụ sở tại nơi cư trú – Hỗ trợ tận nhà

Căn cứ pháp lý về hòa giải bắt buộc trong ly hôn

hòa giải bắt buộc trước khi ly hôn

Việc hòa giải trong các vụ án ly hôn được quy định rõ trong:

  • Điều 52 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014: khuyến khích hòa giải tại cơ sở trước khi yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

  • Điều 54 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: “Sau khi thụ lý đơn yêu cầu ly hôn, Tòa án tiến hành hòa giải theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự.”

  • Điều 205 và 207 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015: quy định về nguyên tắc, trình tự và các trường hợp không tiến hành hòa giải được.

Từ đó có thể hiểu: trong hầu hết các vụ án ly hôn, Tòa án buộc phải tiến hành hòa giải để tạo cơ hội cho vợ chồng đoàn tụ, trừ khi thuộc trường hợp được miễn hòa giải.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội cung cấp dịch vụ công chứng hợp đồng mua bán căn hộ

Khi nào Tòa án buộc phải tiến hành hòa giải bắt buộc ly hôn?

Tòa án sẽ tổ chức phiên hòa giải bắt buộc khi vụ việc có đủ các điều kiện sau:

(1) Hồ sơ ly hôn đã được thụ lý hợp lệ

Sau khi người yêu cầu nộp đơn và được Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án, Thẩm phán sẽ lên lịch phiên hòa giải bắt buộc theo đúng quy định tố tụng.

(2) Cả hai bên đều có đầy đủ năng lực hành vi dân sự

Nếu vợ và chồng đều có đủ năng lực nhận thức, làm chủ hành vi, Tòa sẽ buộc phải tổ chức hòa giải trước khi ra quyết định ly hôn.

(3) Vụ việc không thuộc các trường hợp bị miễn hòa giải

Tức là không có yếu tố bạo lực gia đình, mất tích hoặc các lý do đặc biệt khác (trình bày ở phần dưới).

Các trường hợp không áp dụng hòa giải bắt buộc ly hôn

Theo Điều 207 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án sẽ không tiến hành hòa giải trong các trường hợp sau:

  1. Một bên vợ hoặc chồng bị mất năng lực hành vi dân sự.

  2. Một trong hai bên không rõ nơi cư trú, không thể liên hệ được.

  3. Có hành vi bạo lực gia đình hoặc bị ép buộc, đe dọa tính mạng, khiến việc hòa giải không đảm bảo an toàn.

  4. Một bên cố tình không tham gia hòa giải dù đã được triệu tập hợp lệ nhiều lần.

  5. Các vụ việc mà pháp luật quy định không được hòa giải, ví dụ: yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật.

Xem thêm:  Kiểm tra pháp lý sổ đỏ: Giúp bạn đầu tư an toàn hơn

Như vậy, hòa giải chỉ được thực hiện khi đảm bảo an toàn, tự nguyện và có khả năng đoàn tụ giữa hai bên.

>>> Xem thêm: Lý do nên ưu tiên sử dụng dịch vụ sổ đỏ thay vì tự nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước

Quy trình hòa giải bắt buộc ly hôn tại Tòa án

hòa giải bắt buộc trước khi ly hôn

Bước 1: Chuẩn bị hòa giải

Thẩm phán thông báo cho các bên về thời gian, địa điểm hòa giải, đồng thời nghiên cứu hồ sơ để nắm rõ nguyên nhân mâu thuẫn và các vấn đề tranh chấp (con cái, tài sản, nợ chung…).

Bước 2: Tiến hành hòa giải

Phiên hòa giải được tổ chức tại Tòa án, có mặt của Thẩm phán chủ trì và Thư ký.

  • Hai bên vợ chồng được trình bày quan điểm, lý do muốn ly hôn hoặc mong muốn đoàn tụ.

  • Thẩm phán phân tích quyền, nghĩa vụ của các bên, hướng tới thỏa thuận tự nguyện.

  • Nếu hòa giải thành, Tòa án lập biên bản và đình chỉ vụ án.

Bước 3: Hòa giải không thành

Nếu sau hòa giải, hai bên vẫn giữ nguyên yêu cầu ly hôn, Tòa án sẽ lập biên bản hòa giải không thành và chuyển vụ án sang giai đoạn xét xử.

Hòa giải tại cơ sở – bước khuyến khích nhưng không bắt buộc

Ngoài hòa giải tại Tòa án, pháp luật còn khuyến khích hòa giải tại cơ sở, do Ủy ban nhân dân xã, phường hoặc tổ hòa giải thực hiện.
Theo Điều 52 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc hòa giải này không bắt buộc, nhưng nếu có biên bản hòa giải tại cơ sở thì Tòa án sẽ xem xét như tình tiết giảm nhẹ, cho thấy thiện chí của các bên trước khi ly hôn.

Lợi ích của hòa giải bắt buộc ly hôn

Việc tổ chức hòa giải không chỉ là thủ tục bắt buộc theo luật mà còn có nhiều ý nghĩa thực tiễn:

  • Giúp các bên hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của việc ly hôn.

  • Tạo cơ hội giữ gìn hạnh phúc gia đình, nhất là khi còn con nhỏ.

  • Giảm tải cho hệ thống Tòa án, tiết kiệm thời gian, chi phí tố tụng.

  • Trong nhiều trường hợp, hòa giải giúp hai bên tự thỏa thuận được việc nuôi con, chia tài sản, tránh tranh chấp gay gắt.

Kết luận: Hòa giải – bước nhân văn trong thủ tục ly hôn

Như vậy, hòa giải bắt buộc ly hôn là giai đoạn quan trọng và mang tính bắt buộc trong hầu hết các vụ án ly hôn. Tuy nhiên, nếu vụ việc có dấu hiệu bạo lực, ép buộc, mất tích hoặc không thể xác minh nơi cư trú, Tòa án sẽ miễn hòa giải để đảm bảo quyền và an toàn cho người yêu cầu ly hôn.

Xem thêm:  1 hợp đồng xuất 2 hóa đơn được không?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Quyền và nghĩa vụ người mua nhà ở xã hội: Nắm rõ

>>> Tranh chấp đất đai: Hướng dẫn lập bản vẽ hiện trạng thửa đất

>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết

>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín

>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com